Thánh Longinus - Người lính La Mã trở thành tín hữu và chịu chết vì đạo
Fb Vũ Quốc Thịnh
Có những câu chuyện trong lịch sử Kitô giáo vừa giản dị vừa sâu sắc, ẩn chứa những ý nghĩa vượt thời gian mà đôi khi chúng ta chưa từng biết đến. Một trong số đó là câu chuyện về thánh Longinus – người lính La Mã đã dùng ngọn giáo đâm vào cạnh sườn Chúa Giêsu trên thập giá, để rồi từ đó, cuộc đời ông hoàn toàn thay đổi. Từ một quân nhân vô danh thực thi nhiệm vụ, ông trở thành một vị thánh, một chứng nhân đức tin, và cuối cùng hy sinh mạng sống vì Chúa. Hành trình của thánh Longinus không chỉ là câu chuyện về sự hoán cải mà còn là biểu tượng của lòng thương xót vô biên mà Thiên Chúa dành cho nhân loại.
Theo Tin Mừng Gioan (19:34), sau khi Chúa Giêsu tắt thở trên thập giá, một người lính La Mã đã lấy giáo đâm vào cạnh sườn Ngài, và ngay lập tức, máu cùng nước chảy ra. Dù Tin Mừng không ghi rõ danh tính của người lính này, truyền thống Kitô giáo từ lâu đã gắn kết sự kiện ấy với thánh Longinus. Một số nguồn kể rằng ông là viên đại đội trưởng chứng kiến cái chết của Chúa Giêsu và thốt lên: “Quả thật, người này là Con Thiên Chúa!” (Mátthêu 27:54). Lời tuyên xưng này không chỉ là một phản ứng trước cảnh tượng kỳ diệu trên đồi Canvê, mà còn đánh dấu bước ngoặt trong cuộc đời ông.
Có truyền thuyết cho rằng Longinus vốn bị mù hoặc thị lực kém. Khi máu và nước từ cạnh sườn Chúa Giêsu chảy xuống và chạm vào mắt ông, phép lạ đã xảy ra: ông được chữa lành. Dù chi tiết này có thể mang tính biểu tượng hơn là lịch sử, nó nhấn mạnh một chân lý thiêng liêng: từ vết thương của Chúa Giêsu, nhân loại nhận được ơn cứu độ và ánh sáng đức tin. Chính khoảnh khắc ấy đã khiến Longinus, từ một người ngoại đạo vô tình thực hiện nhiệm vụ, bắt đầu hành trình trở thành tín hữu.
8Sau biến cố trên đồi Canvê, Longinus không còn là người lính La Mã bình thường. Tương truyền rằng ông đã cải đạo, gia nhập cộng đoàn tín hữu tại Giêrusalem, trở thành một trong những tân tòng đầu tiên của Kitô giáo. Từ đó, ông rời bỏ quân đội – một hành động bị xem là phản bội trong mắt chính quyền La Mã – để dấn thân vào sứ vụ truyền giáo. Ông mang theo bên mình lưỡi đòng đã đâm vào cạnh sườn Chúa Giêsu như một kỷ vật thiêng liêng, biểu tượng cho sự gắn bó của ông với Đấng Cứu Thế.
Longinus lên đường đến vùng Tiểu Á (nay thuộc Thổ Nhĩ Kỳ), rao giảng Tin Mừng giữa một thế giới ngoại giáo đầy thù địch. Sự nhiệt thành của ông đã khiến nhiều người nhận biết Chúa, nhưng đồng thời cũng khiến ông trở thành cái gai trong mắt chính quyền. Vì rời bỏ quân ngũ và theo “tà đạo” (tức Kitô giáo, vốn bị cấm đoán thời bấy giờ), Longinus bị bắt và chịu tử hình bằng cách chém đầu vào khoảng năm 45 sau Công nguyên. Cái chết của ông là minh chứng cho lòng trung thành tuyệt đối với đức tin mà ông đã tìm thấy nơi thập giá.
Dù không phải là một vị thánh được biết đến rộng rãi như thánh Phêrô hay thánh Phaolô, Longinus vẫn chiếm một vị trí đặc biệt trong lòng Giáo hội. Tại đền thờ thánh Phêrô ở Vatican, tượng của ông đứng trang nghiêm bên cạnh các thánh Anrê, Vêrônica và Helena. Trong trang phục quân nhân, tay cầm ngọn giáo, ông là hình ảnh sống động của sự hoán cải và lòng sùng kính. Thánh tích của ông, đặc biệt là lưỡi đòng – được gọi là “Ngọn Giáo Thánh” – hiện được lưu giữ và tôn kính tại Vatican, trở thành biểu tượng của lòng thương xót tuôn chảy từ cạnh sườn Chúa Giêsu.
Lòng tôn kính thánh Longinus bắt nguồn từ vùng Tiểu Á, nơi ông truyền giáo và tử đạo, và được lan tỏa nhờ sự giảng dạy của thánh Gregorio thành Nazia. Ngày lễ kính nhớ ông, 16 tháng 9, được đặt ngay sau lễ Suy Tôn Thánh Giá (14/9) và lễ Đức Mẹ Sầu Bi (15/9), như một sự nối kết ý nghĩa: từ thập giá Chúa Giêsu, qua nỗi đau của Đức Mẹ, đến chứng tá của Longinus – tất cả hòa quyện trong mầu nhiệm cứu độ.
Ở nhiều nơi, trong đó có Việt Nam, thánh Longinus gần như là một cái tên xa lạ. Các tín hữu ít nghe đến sử tích của ông, và câu chuyện về người lính La Mã này thường bị lu mờ bởi những vị thánh nổi tiếng hơn. Tuy nhiên, sự hiện diện của ông trong lịch sử Kitô giáo nhắc nhở chúng ta về sức mạnh của ơn hoán cải. Longinus không phải là một tông đồ được Chúa trực tiếp kêu gọi, cũng không phải là người có xuất thân đặc biệt. Ông chỉ là một người lính bình thường, nhưng qua biến cố thập giá, ông đã nhận ra chân lý và dâng hiến cuộc đời mình cho chân lý ấy.
Câu chuyện của thánh Longinus còn là lời mời gọi chúng ta nhìn vào “suối nguồn xót thương” chảy ra từ cạnh sườn Chúa Giêsu. Dù ông từng là người gây ra vết thương ấy, Thiên Chúa không kết án mà còn dùng chính ông để làm chứng cho tình yêu cứu độ. Điều này khẳng định rằng không ai nằm ngoài kế hoạch của Thiên Chúa, và bất kỳ ai cũng có thể tìm thấy ơn tha thứ và ơn gọi thánh thiện.
Thánh Longinus là một nhân vật đặc biệt – vừa quen thuộc qua câu chuyện thập giá, vừa xa lạ vì ít được nhắc đến. Từ một người lính vô danh đâm giáo vào Chúa Giêsu, ông trở thành một vị thánh tử đạo, một chứng nhân của đức tin và lòng thương xót. Hành trình của ông là minh chứng sống động rằng Thiên Chúa có thể biến đổi bất kỳ con người nào, dù họ ở trong hoàn cảnh nào, để trở thành dụng cụ của Ngài. Khi đứng trước tượng thánh Longinus tại Vatican hay suy niệm về cuộc đời ông, chúng ta được mời gọi để nhận ra rằng, từ vết thương của Chúa Giêsu, không chỉ có máu và nước chảy ra, mà còn là nguồn ơn cứu độ tuôn trào đến muôn đời.
Lm. Anmai, CSsR
COMMENTS