Phanxicô - Vị Giáo hoàng của Lòng Thương Xót

Phanxicô - Vị Giáo hoàng của Lòng Thương Xót

Phanxicô - Vị Giáo hoàng của Lòng Thương Xót 

John Phuong

Đức Thánh Cha Phanxicô (1936–2025) được nhiều người gọi là “Vị Giáo hoàng của Lòng Thương Xót”. Ngay từ lúc khởi đầu sứ vụ giáo hoàng, ngài đã nhấn mạnh đến lòng thương xót Chúa như trọng tâm của Tin Mừng. Thật vậy, Đức Hồng y Walter Kasper từng nhận định “lòng thương xót là từ khóa của triều đại giáo hoàng này”. Chính khẩu hiệu Giám mục của Đức Phanxicô – Miserando atque eligendo (Được xót thương và được chọn) – đã hé mở căn tính thiêng liêng của ngài: lòng thương xót của Thiên Chúa. Trong cuộc phỏng vấn năm 2013, khi được hỏi “Jorge Mario Bergoglio là ai?”, Đức Phanxicô đáp: “Tôi là một tội nhân được Chúa xót thương nhìn đến”. Tâm tình khiêm tốn này hòa nhịp với những lời đầu tiên ngài thốt ra sau khi được bầu làm giáo hoàng: “Tôi là một kẻ tội lỗi, nhưng tin tưởng vào lòng thương xót vô biên và sự nhẫn nại của Chúa chúng ta…”. Toàn bộ cuộc đời và giáo huấn của Đức Phanxicô thực sự đượm thấm tinh thần xót thương, thể hiện qua các văn kiện quan trọng, các sáng kiến mục vụ và cử chỉ yêu thương cụ thể mà ngài đã thực hiện trong 12 năm sứ vụ (2013–2025). Chúng ta cùng suy tư về cuộc đời và di sản của Đức Phanxicô – vị mục tử luôn đặt Lòng Thương Xót làm ưu tiên hàng đầu.

LÒNG THƯƠNG XÓT: SỢI CHỈ ĐỎ TRONG ĐỜI SỐNG VÀ GIÁO HUẤN 

Ngay từ những ngày đầu làm giáo hoàng, Đức Phanxicô đã xác tín rằng lòng thương xót là cốt lõi sứ mạng của Giáo hội. Trong bài giảng lễ Chúa nhật đầu tiên sau khi đắc cử, ngài khẳng định: “Lòng thương xót chính là căn tính của Thiên Chúa… là nền tảng của đời sống Giáo hội”. Ngài thường xuyên lập lại rằng “Thiên Chúa không bao giờ mệt mỏi tha thứ; chỉ có chúng ta là mệt mỏi khi xin ơn tha thứ”. Với Đức Phanxicô, Tin Mừng cốt ở niềm vui vì được tha thứ; toàn bộ Kitô giáo “được tóm gọn trong niềm vui vì Thiên Chúa tha thứ cho chúng ta”. Nhờ xác tín đó, ngài luôn nhìn mọi người bằng ánh mắt nhân từ. Đức Phanxicô phân biệt giữa người tội nhân biết sám hối và kẻ hư hỏng không chịu hoán cải: “Lòng thương xót tồn tại, nhưng nếu bạn không nhận mình là kẻ có tội, bạn đâu muốn đón nhận lòng thương xót ấy” – ngài giải thích. Do đó, Giáo hội phải là “bệnh viện dã chiến”, nơi chữa lành thương tích cho các tâm hồn, hơn là một tòa án chỉ biết kết án lỗi lầm. Tinh thần bao dung này xuyên suốt trong mọi lời nói và việc làm của Đức Phanxicô, khiến lòng thương xót trở thành sợi chỉ đỏ nối kết toàn bộ triều đại giáo hoàng của ngài.

VĂN KIỆN VÀ SÁNG KIẾN NỔI BẬT VỀ LÒNG THƯƠNG XÓT 

Trong 12 năm phục vụ, Đức Phanxicô đã ban hành nhiều văn kiện quan trọng, thể hiện ưu tiên lựa chọn lòng thương xót. Tiêu biểu là tông sắc Misericordiae Vultus (Khuôn Mặt Thương Xót) ban hành ngày 11/4/2015, công bố mở Năm Thánh ngoại thường về Lòng Thương Xót từ 8/12/2015 (Lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm) đến 20/11/2016 (Lễ Chúa Kitô Vua). Mở đầu Misericordiae Vultus, ngài tuyên bố: “Đức Giêsu Kitô là dung mạo của lòng thương xót Chúa Cha… Lòng thương xót luôn cao cả hơn mọi tội lỗi, và không ai có thể đặt giới hạn cho tình yêu thương xót của Thiên Chúa, Đấng luôn sẵn sàng tha thứ”. Qua Năm Thánh đặc biệt này, Đức Phanxicô mời gọi toàn thể Giáo hội “mở toang cửa lòng để không ai bị loại trừ khỏi lòng thương xót của Chúa”. 

Một sáng kiến độc đáo trong Năm Thánh là việc ngài thiết lập đội ngũ “Thừa sai Lòng Thương Xót” – khoảng 1.100 linh mục trên toàn thế giới – được trao đặc quyền giải tội các trường hợp đặc biệt vốn chỉ Tòa Thánh mới có thẩm quyền tha (như tội phạm đến sự thánh của Bí tích). Các vị Thừa sai Lòng Thương Xót này được sai đi khắp nơi như “dấu chỉ sống động về việc Chúa Cha luôn sẵn sàng tha thứ” và để “thuyết phục mọi người rằng không tội lỗi nào Chúa không xoá được”. Kết thúc Năm Thánh, Đức Phanxicô không ngừng sứ mạng ấy, mà còn quyết định duy trì vĩnh viễn sáng kiến Thừa sai Lòng Thương Xót trong cơ cấu hoạt động của Giáo hội.

Cũng nhằm đơn giản hóa nghi thức giải tội và “xóa mọi rào cản giữa ơn hòa giải của Chúa với hối nhân”, Đức Phanxicô đã đưa ra một quyết định lịch sử: trao năng quyền tha tội phá thai cho mọi linh mục trên toàn thế giới. Trước đây, tội phá thai bị vạ tuyệt thông tiền kết, thường phải xin Giám mục giải, nhưng từ Năm Thánh Lòng Thương Xót 2015, Đức Phanxicô tạm thời cho phép mọi linh mục giải tội này, và đến cuối năm 2016, ngài chính thức gia hạn vĩnh viễn đặc ân ấy. Dù tái khẳng định phá thai là “trọng tội”, Đức Phanxicô nhấn mạnh “không có tội nào mà lòng thương xót Chúa không thể chạm tới và xóa bỏ, khi gặp được một tấm lòng sám hối”. Quyết định đầy nhân từ này được các mục tử chào đón nồng nhiệt, vì nó mở rộng cánh cửa hòa giải cho biết bao tâm hồn lầm lỡ tìm về với Chúa. 

Bên cạnh đó, Đức Phanxicô còn viết nhiều văn kiện mang tinh thần thương xót khác. Tông huấn Evangelii Gaudium (Niềm Vui của Tin Mừng, 2013) kêu gọi Giáo hội “đi ra ngoài” để đem yêu thương đến những vùng ngoại biên, nhấn mạnh tòa giải tội “không phải là phòng tra tấn” mà là nơi để người ta gặp được lòng nhân hậu tha thứ của Chúa. Tông huấn Amoris Laetitia (Niềm Vui Yêu Thương, 2016) cũng thể hiện rõ tinh thần “mục vụ của lòng thương xót” khi hướng dẫn đồng hành với những người hôn nhân đổ vỡ bằng cảm thông nhiều hơn là kết án. Nhìn chung, qua những văn kiện và quyết sách của mình, Đức Phanxicô đã đặt lòng thương xót vào trung tâm giáo huấn và cải tổ Giáo hội theo hướng bao dung, chữa lành hơn cho đoàn chiên. 

CÁC CỬ CHỈ MỤC VỤ ĐẬM TÌNH THƯƠNG XÓT 

Nếu các văn kiện là kim chỉ nam, thì chính những cử chỉ mục vụ cụ thể của Đức Phanxicô mới làm sáng ngời danh hiệu “Giáo hoàng của Lòng Thương Xót”. Ngài thường xuyên ra khỏi cung điện Vatican để đến với những người nghèo khổ, đau khổ, sống bên lề xã hội – đúng như lời ngài mời gọi Giáo hội hãy “đi ra vùng ngoại biên”. Ngay trong chuyến tông du đầu tiên sau khi nhậm chức, tháng 7/2013, Đức Phanxicô đã chọn đến thăm đảo Lampedusa ở Địa Trung Hải – nơi được mệnh danh là “nấm mồ người di dân”. Tại đây, ngài cầu nguyện cho hàng ngàn người tị nạn đã bỏ mạng trên biển khi tìm đường đến châu Âu, và ném vòng hoa tưởng niệm xuống nước như một lời chia buồn. Thánh lễ trên đảo Lampedusa tuy đơn sơ nhưng thông điệp vang dội: Đức Phanxicô tố cáo “nền văn hóa dửng dưng” khiến thế giới làm ngơ trước nỗi đau của người tị nạn, đồng thời chất vấn lương tâm nhân loại: “Cain ơi, em ngươi đâu rồi?”. Việc chọn Lampedusa – “biểu tượng của thảm kịch di dân” – làm chuyến thăm mục vụ đầu tiên cho thấy ưu tiên số một của Đức Phanxicô: quan tâm những người nghèo khổ, bị bỏ rơi và kêu gọi lòng trắc ẩn của toàn xã hội. 

Suốt triều đại giáo hoàng, không ít lần hình ảnh Đức Phanxicô cúi xuống ôm hôn những người đau khổ đã lay động lương tâm nhân loại. Tháng 11/2013, cả thế giới xúc động khi thấy Đức Thánh Cha trìu mến ôm lấy một người đàn ông bị bệnh hiểm nghèo làm biến dạng toàn thân (ông Vinicio Riva) trong buổi tiếp kiến chung. Khoảnh khắc cảm động ấy được báo giới ca ngợi là “một trong những hình ảnh xúc động nhất của triều đại Phanxicô”, biểu tượng cho tình yêu thương vô điều kiện của Giáo hoàng đối với những người chịu đau khổ. Bất chấp gương mặt đầy u cục lở loét của bệnh nhân, Đức Phanxicô không một chút e dè: ngài đã dừng lại khá lâu, âu yếm ôm chặt ông vào lòng, áp má ngài kề má ông và cầu nguyện cho ông. Người đàn ông xúc động kể lại: “Đức Thánh Cha đã không hề do dự. Ngài vuốt ve khuôn mặt đầy thương tích của tôi và trong lúc đó tôi chỉ cảm nhận được tình yêu thương”. Sau cái ôm tràn đầy lòng thương xót của Đức Phanxicô, Vinicio chia sẻ rằng mọi đau buồn của ông như tan biến, và ông tìm được sức mạnh để tiếp tục sống. Câu chuyện cảm động này chỉ là một ví dụ tiêu biểu cho thấy cách Đức Phanxicô chạm đến những vết thương của người khác bằng sự dịu dàng của người cha. 

Không chỉ ôm lấy người bệnh tật, Đức Phanxicô còn đến tận nơi để gặp gỡ những người ở “vùng ngoại biên”. Ngài thường dành thời gian thăm các khu ổ chuột, nhà dưỡng lão, trung tâm cai nghiện, trại tị nạn, nhà mở cho trẻ mồ côi… Ở Roma, ngài đã cho dựng các phòng tắm và cắt tóc miễn phí cho người vô gia cư ngay cạnh Vatican, thường xuyên mời người nghèo và người di cư dùng bữa trưa tại nhà trọ Thánh Marta nơi ngài ở. Đặc biệt, vào mỗi thứ Sáu đầu tháng trong Năm Thánh Lòng Thương Xót 2016, Đức Phanxicô thực hiện sáng kiến “Những thứ Sáu của Lòng Thương Xót”: bất ngờ viếng thăm những nơi đau khổ (như bệnh viện, nhà tù, trại tị nạn, nhà cho người khuyết tật…) để bày tỏ tình liên đới. Những bước chân lặng lẽ đó cho thấy một vị giáo hoàng luôn gần gũi với dân của mình, đúng như khi còn là Tổng Giám mục ở Argentina, ngài đã nổi tiếng vì “đi xe buýt, thăm người nghèo, sống căn hộ nhỏ và tự nấu ăn” thay vì xa hoa tráng lệ. 

Một hình ảnh khác rất đỗi ý nghĩa: Đức Phanxicô quỳ xuống rửa chân cho các tù nhân, người di dân và thậm chí cả phụ nữ trong nghi thức Thứ Năm Tuần Thánh hằng năm. Ngay năm 2013, ngài đã khiến nhiều người bất ngờ khi cử hành lễ Rửa chân tại trại giam thiếu niên, rửa chân cho cả các phạm nhân nữ Hồi giáo – một việc chưa từng có tiền lệ. Từ đó, năm nào ngài cũng ra ngoài các nhà tù, trại cải tạo để thực hiện nghi thức này. “Tôi luôn thích đến nhà tù vào thứ Năm Tuần Thánh để rửa chân, như Chúa Giêsu đã làm” – Đức Phanxicô tâm sự với các tù nhân. Ngài muốn nhấn mạnh rằng không ai bị loại trừ khỏi tình thương của Chúa, cho dù họ là tù nhân hay người bị xã hội khinh chê. Nghi thức rửa chân của Đức Phanxicô trở thành một thông điệp sống động về sự khiêm nhường và lòng thương xót: người mục tử quỳ gối trước những mảnh đời tội lỗi và đau khổ để yêu thương phục vụ họ. Chính những cử chỉ phục vụ trong khiêm hạ ấy đã chiếm trọn trái tim của biết bao người, kể cả những người ngoài Công giáo, giúp họ cảm nghiệm phần nào “mùi chiên” của một Giáo hội gần gũi và đầy lòng trắc ẩn. 

“THƯƠNG XÓT HƠN LÀ LÊN ÁN”: LÒNG BAO DUNG 

Không chỉ bằng hành động, Đức Phanxicô còn truyền bá sứ điệp thương xót qua cách thức giảng dạy đầy bao dung của mình. Khác với lối tiếp cận nhấn mạnh hình phạt và luật lệ, các bài giảng và phát biểu của ngài luôn toát lên tình yêu thương, tha thứ. “Hãy mang lấy mùi chiên”, “hãy chữa lành thương tích”, “hãy băng bó vết thương bằng dầu thơm xót thương” – đó là những hình ảnh mục vụ quen thuộc ngài dùng để mời gọi hàng giáo sĩ noi gương vị Mục Tử Nhân Lành. Đức Phanxicô ưu tư rằng nếu Giáo hội chỉ chăm chăm lo giữ luật mà quên mất con người cụ thể đang đau khổ, thì sẽ trở thành “Giáo hội tự quy chiếu” – chỉ lo sự hoàn hảo của mình hơn là cứu giúp người khác. Vì thế, ngài kêu gọi một Giáo hội biết “đồng hành” thay vì “phán xét”: “Thà chúng ta bị coi là lầm lỗi vì thương xót còn hơn sai lầm vì khắt khe, lạnh lùng”, ngài từng nói. 

Tinh thần đó thể hiện rõ qua cách Đức Phanxicô đối thoại với những người lầm lạc, tội lỗi. Khi được hỏi về người đồng tính thiện chí tìm kiếm Chúa, ngài đã trả lời bằng một câu nói trở nên nổi tiếng toàn cầu: “Tôi là ai mà dám phán xét?”. Câu nói ngắn gọn này súc tích diễn tả lập trường của Đức Phanxicô: Giáo hội không được định kiến hay kết án con người, nhưng mời gọi họ hoán cải trong tình yêu. Ngài giải thích rằng mình “thích những người đồng tính đến xưng tội, ở gần Chúa hơn, và tất cả chúng ta cùng cầu nguyện với nhau” – nghĩa là đồng hành thiêng liêng với họ trên con đường hướng thiện, thay vì đẩy họ ra xa bằng thái độ kỳ thị. Tương tự, với những con người từng lầm lỗi (như phụ nữ phá thai, người ly hôn, bạn trẻ lầm đường…), Đức Phanxicô luôn nhắn nhủ các mục tử hãy mở rộng vòng tay đón họ trở về, tạo mọi điều kiện để họ cảm nhận được lòng nhân hậu của Thiên Chúa. Ngài nhắc nhớ lời Chúa: “Hãy có lòng nhân từ như Cha anh em là Đấng nhân từ” (Lc 6,36) – đó phải là phương châm hành động của mọi Kitô hữu. 

Quả vậy, “lòng thương xót là căn tính của Thiên Chúa” và cũng là “căn cước” của Giáo hội. Đức Phanxicô nhiều lần nhấn mạnh lòng thương xót là sứ điệp mạnh mẽ nhất của Thiên Chúa gửi đến nhân loại – mạnh hơn mọi lời kết án hay trừng phạt. Trong bài giảng Chúa nhật II Phục Sinh (Chúa nhật Lòng Thương Xót) năm 2016, ngài nói: “Lòng thương xót là tên gọi của Thiên Chúa, là căn tính của Người”, đồng thời khẳng định nhiệm vụ hàng đầu của Giáo hội là thông truyền lòng thương xót ấy cho thế giới. Do đó, thay vì chỉ trích hay xa lánh những người tội lỗi, Giáo hội được mời gọi đến gần họ với lòng trắc ẩn. Đức Phanxicô muốn mọi nhà thờ, giáo xứ phải là “ốc đảo của lòng thương xót” – nơi mọi người tìm được sự an ủi, chữa lành. Với ngài, sự thánh thiện hệ tại ở lòng thương xót: “Thánh thiện không nhàm chán hay bất khả thi; trái lại, sự thánh thiện lớn lên qua những cử chỉ yêu thương nhỏ bé hằng ngày”. Chính lối giảng dạy nhấn mạnh lòng xót thương như thế đã thắp lên hy vọng cho bao người lầm lạc muốn quay về nẻo chính, đồng thời cải biến não trạng mục vụ của Giáo hội trong thời đại mới – đặt tình yêu trên luật lệ, đặt con người lên trên cơ cấu. 

LINH ĐẠO LÒNG THƯƠNG XÓT: NỐI TIẾP DI SẢN THÁNH GIOAN PHAOLÔ II 

Sở dĩ Đức Phanxicô tha thiết với lòng thương xót như vậy một phần cũng vì ngài thừa hưởng di sản linh đạo từ các vị tiền nhiệm, đặc biệt là Thánh Gioan Phaolô II. Vị thánh giáo hoàng người Ba Lan này là người đã cổ võ mạnh mẽ lòng sùng kính Lòng Chúa Thương Xót trong Giáo hội hoàn vũ: năm 2000, ngài phong hiển thánh cho nữ tu Faustina Kowalska – Tông đồ Lòng Thương Xót Chúa – và chính thức đặt Chúa Nhật II Phục Sinh làm Chúa Nhật kính Lòng Thương Xót cho toàn thể Giáo hội. Thánh Gioan Phaolô II cũng là tác giả thông điệp nổi tiếng Dives in Misericordia (Thiên Chúa giầu lòng thương xót, 1980), trong đó ngài khẳng định đáp án cho những khủng hoảng của thời đại chính là trở về với lòng thương xót Chúa. Đặc biệt, cuộc đời của Gioan Phaolô II gắn liền cách nhiệm mầu với sứ điệp Lòng Thương Xót: ngài đã qua đời đúng chiều tối ngày 2/4/2005 – tức vào chính đêm áp Lễ Lòng Thương Xót Chúa năm 2005. Sự trùng hợp cảm động ấy được chính Đức Phanxicô nhắc lại nhiều lần như một dấu ấn linh thiêng về vị “Giáo hoàng của Lòng Thương Xót” tiên phong. 

Thừa hưởng di sản đó, Đức Phanxicô tiếp tục phát huy linh đạo Lòng Thương Xót trong thời đại hôm nay. Khi cử hành lễ phong thánh cho Gioan Phaolô II vào ngày 27/4/2014, Đức Phanxicô đã chọn đúng Chúa Nhật Lòng Thương Xót – như một lời tri ân dành cho vị tiền nhiệm đã truyền lại cho ngài ngọn lửa lòng thương xót. Trong bài giảng lễ phong thánh hôm ấy, Đức Phanxicô ca ngợi Gioan Phaolô II là “vị tông đồ của Lòng Thương Xót Chúa”, đồng thời mời gọi các tín hữu hãy đón nhận thông điệp Lòng Thương Xót mà hai vị thánh giáo hoàng (Gioan XXIII và Gioan Phaolô II) đã nêu gương. Bản thân Đức Phanxicô cũng cổ võ sùng kính Chúa thương xót qua nhiều cách: Ngài thường xuyên nhắc tới Thánh Nữ Faustina trong các bài giảng, nhất là mỗi dịp Chúa Nhật Lòng Thương Xót hằng năm. Năm 2016, khi đến Ba Lan dự Đại hội Giới trẻ Thế giới, Đức Phanxicô đã hành hương đến Đền thánh Lòng Chúa Thương Xót tại Krakow – nơi đặt di hài Thánh Faustina – và ngài đã quỳ cầu nguyện rất lâu, lãnh nhận Bí tích Hòa Giải tại đó để nêu gương cho giới trẻ về lòng ăn năn sám hối. Cũng tại Krakow, ngài dạy rằng: “Trong nền văn minh quá nhiều toan tính và lạnh lùng hôm nay, chúng ta được kêu gọi trở nên những chứng nhân mới của lòng thương xót Chúa, để thế giới thấy rằng lòng thương xót mạnh hơn sự dữ”. Rõ ràng, tinh thần Divine Mercy (Lòng Chúa Thương Xót) được Thánh Gioan Phaolô II cổ võ nay đã được Đức Phanxicô chuyển tải thành những hành động mục vụ cụ thể trên phạm vi toàn cầu.

DẤU CHỈ CUỐI ĐỜI: RA ĐI TRONG ÁNH SÁNG LÒNG THƯƠNG XÓT 

Cuộc đời phục vụ của Đức Thánh Cha Phanxicô khép lại với một dấu chỉ nhiệm mầu khiến nhiều người suy ngẫm. Ngài đã về nhà Cha vào sáng thứ Hai, ngày 21/4/2025 (thứ Hai trong tuần Bát Nhật Phục Sinh) – và Thánh lễ an táng ngài sẽ được cử hành vào thứ Bảy 26/4/2025, ngay trước Chúa Nhật II Phục Sinh, tức Lễ Lòng Chúa Thương Xót năm nay. Sự trùng hợp thời gian này gợi nhớ cách kỳ diệu về Thánh Gioan Phaolô II, người đã qua đời đúng đêm vọng Lễ Lòng Thương Xót năm 2005. Việc Đức Phanxicô – một giáo hoàng luôn đề cao lòng thương xót – lại được an nghỉ vĩnh hằng ngay thềm đại lễ kính Lòng Thương Xót Chúa đã được nhiều tín hữu nhìn như một dấu chỉ quan phòng. Dường như Chúa đã muốn “đóng ấn” lòng thương xót trên cuộc đời và cái chết của người tôi tớ trung thành này, như lời Thánh Vịnh: “Hằng ngày, tình thương Chúa vẫn theo tôi… và tôi được ở trong nhà Chúa muôn đời” (Tv 23,6). 

Trong bầu khí cảm động trước lễ an táng Đức Phanxicô, trong tâm tình chuẩn bị mừng Đại lễ Lòng Chúa Thương Xót, các bài phát biểu tưởng niệm đều nhấn mạnh chính lòng thương xót là di sản quý giá nhất mà Đức Phanxicô để lại. Đức Tổng Giám mục Timothy Broglio, Chủ tịch Hội đồng Giám mục Hoa Kỳ, viết: “Ngài đã canh tân trong chúng ta sứ mạng đem Tin Mừng đến tận cùng trái đất và mang lòng thương xót Chúa đến cho mọi người”. Quả thật, suốt hành trình 12 năm trên ngôi Giáo hoàng, Đức Phanxicô đã miệt mài gieo vãi hạt giống xót thương khắp cánh đồng Giáo hội. Và đến cuối đời, ngài được an nghỉ dưới đôi cánh của Lòng Thương Xót – một sự tiễn đưa đầy ý nghĩa, khép lại “chương Lòng Thương Xót” mà ngài đã viết nên cho lịch sử Giáo hội. 

Từ góc nhìn mục vụ, sự kiện Đức Phanxicô về với Chúa đúng vào Tuần Bát Nhật Phục Sinh, ngay trước Lễ Lòng Thương Xót, mang một ý nghĩa sâu sắc. Nó nhắc nhở chúng ta rằng sứ điệp Phục Sinh gắn liền với lòng thương xót: Chúa Kitô Phục Sinh mang những thương tích vì yêu thương nhân loại, và Ngài ban bình an kèm theo mệnh lệnh “hãy tha thứ” (x. Ga 20,19-23). Cuộc đời và cái chết của Đức Phanxicô cho thấy hình ảnh một mục tử đã cố gắng noi gương Thầy Chí Thánh: yêu thương đến cùng, tha thứ đến cùng. Việc lễ an táng của ngài sẽ được cử hành vào ngày thứ bảy này, ngày áp Lễ Lòng Thương Xót Chúa, là một lời mời gọi mỗi người chúng ta tiếp tục thay ngài loan báo Tin Mừng về Lòng Thương Xót cho thế giới hôm nay. Đó chính là cách tri ân ý nghĩa nhất đối với di sản của vị Giáo hoàng của Lòng Thương Xót. 

KẾT LUẬN 

Nhìn lại cuộc đời và sứ vụ của Đức Thánh Cha Phanxicô, chúng ta nhận ra một hành trình được dệt nên bởi lòng thương xót: từ một cậu thanh niên Argentina được ơn hoán cải nhờ cảm nghiệm lòng Chúa xót thương, cho đến một vị giáo hoàng cúi xuống rửa chân cho người tù và ôm hôn người bệnh tật. Tất cả đều nói lên một chân lý: “Danh Chúa là Lòng Thương Xót”. Đức Phanxicô đã sống và rao giảng chân lý ấy một cách rõ nét, cảm động, để lại một tấm gương sáng ngời về mục tử nhân lành cho Giáo hội. Di sản của ngài mời gọi mỗi kitô hữu – đặc biệt là những người làm mục vụ – hãy tiếp bước trên con đường thương xót: biết mở rộng cõi lòng đón nhận mọi người, biết “vui với người vui, khóc với người khóc” (Rm 12,15), biết dùng tình yêu xóa nhòa hận thù và chữa lành những vết thương quanh mình. 

Trong thế giới đầy rẫy khổ đau và chia rẽ hôm nay, sứ điệp về Lòng Thương Xót của Đức Phanxicô càng tỏ ra cấp thiết. Chúng ta được mời gọi ghi nhớ lời dặn dò của ngài: “Anh chị em đừng bao giờ mệt mỏi xin Chúa tha thứ, bởi vì Người không bao giờ mệt mỏi thương xót chúng ta”. Ước gì mỗi người chúng ta, khi học hỏi tấm gương của Đức Phanxicô, cũng biết trở nên chứng nhân của lòng thương xót trong chính gia đình, cộng đoàn và môi trường sống của mình. 

Lạy Chúa, chúng con cảm tạ Chúa đã ban cho Giáo hội một người cha đầy lòng thương xót. Xin cho chúng con biết tiếp nối di sản của ngài bằng cách sống yêu thương và tha thứ mỗi ngày, để Danh Chúa là Lòng Thương Xót được rạng rỡ đến muôn đời. Amen. 

QRIPOSO IN PACE, CARISSIMO PAPA FRANCESCO🙏

Bát Nhật Phục Sinh 2025 QJB. 

Lê Đình Phương, C.Ss.R. 

--------------------- 

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Cindy Wooden – “Global pastor: In word and deed, pope preached mercy, outreach”. Catholic News Service (21/4/2025). 

2. Roger Landry – “Pope Francis’ Legacy: A Papacy Rooted in God’s Mercy”. National Catholic Register (21/4/2025). 

3. Misericordiae Vultus – Tông sắc công bố Năm Thánh Lòng Thương Xót, ĐGH Phanxicô (11/4/2015). 

4. USCCB – “Important dates in the life of Pope John Paul II” (2011). 

5. Almudena Martínez-Bordiú – “Pope Francis embraces Vinicio Riva…”. Catholic News Agency (12/1/2024). 

6. Lisa Zengarini – “Tenth anniversary of Pope’s Lampedusa visit: ‘Where is your brother?’”. Vatican News (8/7/2023). 

7. USCCB – “Cardinal Dolan Welcomes Continued Year of Mercy Provision…” (2/12/2016). 

8. Vatican News – “Pope Francis visits prison inmates on Holy Thursday” (2025). 

9. Anthony Faiola – “Pope Francis… dies at 88”. Washington Post (21/4/2025). 

10. Dallas News – “What to know about the death, funeral for Pope Francis” (21/4/2025).