Chúa ơi, mình con không thể !

Chúa ơi, mình con không thể !

Chúa ơi, mình con không thể !

Lm. Anmai, CSsR

Văn Cao chẳng những là một nhạc sĩ tài hoa, mà còn là một họa sĩ, một văn sĩ, một thi sĩ. Có một bài thơ rất ngắn ông làm năm 1967, mang tựa đề là Không Đề.

Con thuyền đi qua, 

để lại sóng, 

đoàn tàu đi qua, 

để lại tiếng, 

đoàn người đi qua, 

để lại bóng, 

tôi không đi qua tôi, 

để lại gì?

Những dòng thơ ấy không chỉ đơn thuần là sự sắp đặt của từ ngữ, mà là tiếng vọng của tâm hồn, là lời nhắc nhở về việc mỗi con người cần phải vượt qua chính bản ngã để có thể để lại dấu ấn cho đời. Theo Văn Cao, chỉ ai đi qua mình, dám vượt qua cái tôi của mình, người ấy mới có gì để lại cho hậu thế. Điều đó như một lời thách thức nhẹ nhàng nhưng sâu sắc đối với mỗi chúng ta: liệu ta có đủ dũng cảm để buông bỏ cái tự phụ, cái ích kỷ để sống cho điều lớn lao hơn, để hướng về một mục đích cao cả? 

Đức Giêsu đã sống mầu nhiệm vượt qua suốt đời. Ngài không sống cho mình, nhưng cho Thiên Chúa Cha. Sự hy sinh và lòng vị tha của Ngài chính là minh chứng sống động cho bài học về sự vượt qua bản ngã. Giới lãnh đạo Do Thái giáo coi Đức Giêsu là kẻ phạm thượng vì Ngài đã dám nói: “Cha tôi vẫn làm việc, và tôi cũng làm việc” (c. 17). Nhưng thực ra, trong ánh mắt của Thiên Chúa, Đức Giêsu chẳng bao giờ phạm thượng đến Cha. Ngài không hề tự coi mình là Thiên Chúa (c. 18), mà đơn giản Ngài là Con, vâng phục Cha. Đơn giản Ngài là người được Cha sai, chẳng hề làm theo ý riêng. Sự vâng phục ấy không phải là sự khuất phục tăm tối, mà là sự giao hòa tuyệt đối với ý chí của Đấng Tạo Hóa, là chìa khóa để mở ra cánh cửa của tự do đích thực.

Chúng ta hãy suy ngẫm về điều con không thể làm hay nói bất cứ điều gì tự mình. Con chỉ làm điều mình thấy Cha làm (c. 19). Con chỉ nói điều mình nghe Cha nói (Ga 8, 26). Đôi khi, chúng ta hay cảm thấy như mình có quyền quyết định, làm chủ cuộc sống của chính mình, nhưng thật ra, mỗi bước đi của chúng ta cần được soi sáng bởi nguồn sáng của Thiên Chúa. Người ta tưởng rằng Con bị vong thân, nhưng chính khi lệ thuộc vào Cha mà Con được tự do trọn vẹn. Con thật là mình khi sống đúng bản chất của Con, đó là quy hướng về Cha. Mà bản chất của Cha là trao cho Con tất cả những gì Cha có. Cha chẳng giữ cho riêng mình những gì có thể trao được, đơn giản vì Cha yêu Con (c. 20). 

Những lời này như một lời mời gọi mỗi tâm hồn hướng về cội nguồn, trở về với nguồn yêu thương thiêng liêng. Trong cuộc sống hiện đại với đủ muộn phiền, đủ cám dỗ, biết đâu chúng ta đã quên mất cách để trở nên tự do thực sự. Cha cho Con được quyền tùy ý ban sự sống như Cha (c. 21); Cha cho Con được như Cha, nghĩa là có sự sống nơi chính mình (c. 26). Sự trao ban ấy không chỉ là một ân phúc, mà còn là lời nhắc rằng, chúng ta khi sống theo gương Đức Giêsu, sẽ được trao toàn quyền xét xử (cc. 22. 27) và có quyền gọi kẻ chết ra khỏi mồ để chịu phán xét (c. 28). Cha muốn mọi người phải tôn kính Con như tôn kính Cha (c. 23). 

Chúng ta càng suy ngẫm sâu sắc, càng thấy rằng quyền năng của Con không phải do sự độc lập hay sức mạnh cá nhân mà mà được ban cho nhờ nhận hết mọi điều từ Cha. Dù được chia sẻ mọi giàu sang của Cha, Con chẳng quên Cha là nguồn cội, là cùng đích. Những lời này nhắc chúng ta nhớ rằng, trong từng hơi thở của cuộc sống, mỗi hành động, mỗi lời nói của chúng ta cần xuất phát từ tình yêu và lòng khiêm nhường. Sự tự do thực sự không đến từ những thành tựu riêng lẻ, mà từ việc thấu hiểu và sống đúng với mục đích mà Thiên Chúa đã trao cho mỗi con người.

Mùa Chay, ta hãy đến với Giêsu, người Con yêu dấu, người được Cha sai. Hãy sống lệ thuộc vào Thiên Chúa để được tự do hoàn toàn như Giêsu. Tôi không đi qua tôi, để lại gì? Ta sẽ để lại được nhiều điều cho đời, nhờ biết vượt qua mình như Giêsu. Mỗi chúng ta, trong từng khoảnh khắc, đều có thể nhìn lại chính mình và tự hỏi: “Liệu mình đã sống sao cho xứng đáng với sứ mệnh của đời mình chưa?” Và câu trả lời đó không nằm ở những thành tựu vật chất hay danh tiếng phù phiếm, mà ở việc ta đã biết sống một cuộc đời có ý nghĩa, sống theo gương của Đức Giêsu – một cuộc sống được định hướng bởi tình yêu thương, sự hy sinh và lòng nhân ái. 

Lạy Chúa Giêsu,

ai trong chúng con cũng thích tự do, nhưng mặt khác chúng con thấy mình dễ bị nô lệ. Có nhiều xiềng xích do chính chúng con tạo ra. Xin giúp chúng con được tự do thực sự: tự do trước những đòi hỏi của thân xác, tự do trước đam mê của trái tim, tự do trước những thành kiến của trí tuệ. Xin giải phóng chúng con khỏi cái tôi ích kỷ, để dễ nhận ra những đòi hỏi tế nhị của Chúa, để nhạy cảm trước nhu cầu bé nhỏ của anh em. 

Lạy Chúa Giêsu, 

xin cho chúng con được tự do như Chúa. Chúa tự do trước những ràng buộc hẹp hòi, khi Chúa đồng bàn với người tội lỗi và chữa bệnh ngày Sabát. Chúa tự do trước những thế lực đang ngăm đe, khi Chúa không ngần ngại nói sự thật. Chúa tự do trước khổ đau, nhục nhã và cái chết, vì Chúa yêu mến Cha và nhân loại đến cùng. Xin cho chúng con đôi cánh của tình yêu hiến dâng, để chúng con được tự do bay cao. Amen. 

 Lm. Anmai, CSsR