“Ly Rượu Mừng” - Cố nhạc sĩ Phạm Đình Chương

“Ly Rượu Mừng” - Cố nhạc sĩ Phạm Đình Chương

FB. Tran Q. Thang

“Ly Rượu Mừng” - Cố nhạc sĩ Phạm Đình Chương

Mỗi độ Tết đến Xuân về, nghe “Ly Rượu Mừng” nhớ cố nhạc sĩ Phạm Đình Chương. Ly rượu mừng là sáng tác của nhạc sĩ Phạm Đình Chương ra đời vào khoảng giữa thập niên 1950 ngay sau khi tác giả vừa cùng gia đình di cư vào Sài Gòn, là một ca khúc có vai trò và số phận đặc biệt. Bài hát này ra đời trước thời điểm chia đôi đất nước làm hai miền và đã bị cấm trong nước hơn 40 năm. Ở miền Nam trước năm 1975, bài hát này luôn được nghe trong dịp Tết với giai điệu rộn ràng, tươi vui như một thông điệp, một lời chúc Tết tốt đẹp nhất tới tất cả mọi người trong xã hội. 

Ly rượu mừng là ca khúc mừng xuân với những lời chúc Tết tới mọi người được hạnh phúc, ấm no trong hoàn cảnh đất nước hòa bình tự do. Bài hát được viết với điệu nhạc Valse, đem lại nét tươi vui sống động của mùa xuân. 

Ly rượu mừng được biểu diễn lần đầu tiên do Ban hợp ca Thăng Long, gồm bốn anh chị em Hoài Trung, Hoài Bắc (Phạm Đình Chương), Thái Hằng và Thái Thanh ở Sài Gòn biểu diễn. Từ đó bản nhạc này luôn được hát trong những ngày đón xuân cho tới năm 1975 và cả sau đó ở Hải ngoại. Sau năm 1975, nhà nước Việt Nam không cho phép phổ biến bài hát này. Theo nhà báo Nguyên Minh, vì việc nhắc tới người lính, tới từ “đời lính”, “binh sĩ” mà bài hát này bị cấm suốt 40 năm. Bài hát được sáng tác trong khoảng thời gian 1951-1953 và từ “đời lính”, “binh sĩ” là những chiến sĩ Quốc gia Việt Nam. 

Khác với hai ca khúc nổi tiếng về chủ đề mùa xuân của tác giả “Đón Xuân” với tiết tấu nhanh, vui tươi, ước vọng mùa xuân thái hòa không còn khổ đau và “Xuân tha hương” là nỗi day dứt và lưu luyến về quê mẹ thì Ly rượu mừng rộn ràng tưng bừng với giai điệu valse sống động. Ca khúc dễ hát, ca từ dễ nhớ nhưng mang đậm tính ký ức, yêu thương và nhẹ nhàng, khát khao đằm thắm.

Rót thêm tràn đầy chén quan san 

Chúc người binh sĩ lên đàng 

Chiến đấu công thành 

Sáng cuộc đời lành 

Mừng người vì Nước quên thân mình 

Kìa nơi xa xa có bà mẹ già 

Từ lâu mong con mắt vương lệ nhòa 

Chúc bà một sớm quê hương 

Bước con về hòa nỗi yêu thương 

á a a a 

Hát khúc hoan ca thắm tươi đời lính

á a a a 

Chúc mẹ hiền dứt u tình 

Rượu hân hoan mừng đôi uyên ương 

Xây tổ ấm trên cành yêu đương 

Nào cạn ly, mừng người nghệ sĩ 

Tiếng thi ca nét chấm phá tô thêm đời mới

Chỉ trong một vài câu ngắn gọn, lời chúc mừng đầu xuân đã được vang lên với nhiều tầng lớp trong xã hội “anh nông phu”, “người thương gia”, “người công nhân”… và ở những đoạn tiếp tới tác giả đã không quên một ai. Ca khúc chỉ hàm chứa một chữ “xuân” ở câu mở đầu và tất cả những câu sau chỉ toàn những lời chúc và mong mỏi cho con người và cho quê hương đất nước. Đặc biệt hơn, Trong Ly rượu mừng ta không hề thấy hình ảnh hay biểu tượng của ngày Tết như trong những ca khúc về mùa xuân khác như hoa mai, hoa đào, pháo hoa, bánh chưng xanh…

Ra đời trong bối cảnh chiến tranh đang diễn ra và được hát lên liên tục trong hơn hai thập niên sau đó, khi cuộc chiến tranh Việt Nam ngày càng lầm than, lòng người ly tán, Ly rượu mừng không chỉ đơn giản là những lời chúc đầu năm mà còn là sự thổ lộ những nguyện cầu thiêng liêng cho một đất nước không còn cảnh chiến tranh tàn khốc, tang thương để cho người mẹ già “Từ lâu mong con mắt vương lệ nhòa” sớm thấy được “Bước con về hòa nỗi yêu thương”: 

“Bạn hỡi, vang lên Lời ước thiêng liêng 

Chúc non sông hoà bình, hoà bình 

Ngày máu xương thôi tuôn rơi 

Ngày ấy quê hương yên vui 

đợi anh về trong chén tình đầy vơi 

Nhấc cao ly này 

Hãy chúc ngày mai sáng trời tự do 

Nước non thanh bình 

Muôn người hạnh phúc chan hoà 

Ước mơ hạnh phúc nơi nơi 

Hương thanh bình dâng phơi phới”. 

Mùa xuân năm 1975, Ly rượu mừng đã có mặt chính thức lần cuối cùng tại quê hương Việt nam. Bài hát đã phải có một giấc ngủ say hơn bốn mươi năm trong khi nó vẫn được hát thầm thì trên khóe môi của nhiều người mỗi độ xuân về. 

FB Góc Xưa 

******************

Nguồn Video: Đức Tuấn 

LY RƯỢU MỪNG (MUSIC VIDEO) 

+ Sáng tác: PHẠM ĐÌNH CHƯƠNG 

+ Sản xuất âm nhạc: IGNACE LAI 

+ Sản xuất chương trình: PHẠM ĐỨC TUẤN 

+ Biên dựng hợp xướng: TRẦN DUY LINH 

+ Đạo diễn: THẮNG VŨ 

+ DOP: K'Linh 

+ Biên đạo: TRẦN HIỆP 

+ Họa sĩ thiết kế: NGUYỄN MINH ĐƯƠNG 

+ Diễn viên: NSND NHƯ QUỲNH, CA SĨ ÁNH TUYẾT, HUYỀN ANH 

+ Voice Talents: NSƯT KIM XUÂN, DIỆU MINH