Hoán cải
Mùa Chay đến, nhắc nhở chúng ta quay trở về với thái độ quen thuộc, thái độ sám hối canh tân. Thường sự, người ta bước vào mùa chay với một bầu không khí ảm đạm, u uất. Nhưng đúng hơn, tinh thần của Mùa Chay nên nhấn mạnh vào “hy vọng tính” - hướng về một con người mới trong nếp sống mới và tinh thần mới được đổ đầy bởi ân sủng của Đức Kitô. Bởi hoán cải được đặt nền trên tình yêu của Đức Kitô và nhờ Người mà hoán cải được trực khởi nơi cung lòng ta.
Nếu hoán cải có sức biến đổi mỗi con người như vậy, thì chúng ta cần hiểu đâu là những khía cạnh và ý nghĩa để làm nên một cuộc hoán cải tích cực?
Hoán cải đầu tiên nên được hiểu là do sự “khắc khoải để trở nên tốt hơn” của con người. Quả thật, trong niềm tin Kitô Giáo, chúng ta tin chính Thiên Chúa đã đặt vào trong con người ngọn lửa cháy âm ỉ luôn hướng về thực tại tốt hơn và hạnh phúc vĩnh cửu là Nước Trời. Bởi đó, con người luôn tự thức về tình trạng của mình và muốn được biến đổi. Ý tưởng này cũng thật tương đồng với thế giới mà con người đang sống: Cây cối không ngừng lớn lên, thú vật cũng ngày càng sinh trưởng, hoa cỏ cũng vươn lên mà khoe sắc cho đời… Quả thật, không gì là không thay đổi trong hành trình sống để trở nên tăng trưởng về mọi mặt. Tuy nhiên, cũng không ngoại lệ những trường hợp đổi khác theo nghĩa tệ hại hơn đó là sống trong tội lỗi và đi theo tiếng gọi của sự dữ. Trong mối dây liên kết đức tin, chúng ta chỉ biết cầu nguyện cho các anh chị em đang trong tình trạng ấy.
Hoán cải được dựa trên nền tảng lịch sử. Con người chỉ có thể hoán cải dựa trên những kinh nghiệm đã qua. Mỗi người là một huyền nhiệm mà chúng ta không thể thấu được ngoại trừ Đấng từ trên cao. Quả thực, chính tình trạng hiện tại là sự thể hiện tròn đầy của lịch sử nơi ta. Nơi từng người chất chứa một câu chuyện riêng: vui - buồn - sướng - khổ; thành công hay thất bại đều có cả. Bởi sự thúc bách và nhu cầu cuộc sống, không ít lần chúng ta đi ngược lại với lương tâm, làm những điều sai trái. Giờ đây, thời gian chay tịnh đến, cũng là lúc những lỗi phạm đó trồi lên và làm ung mủ những vết thương; Ghì chặt chúng ta trong một tư thế quặn đau, không tự nhiên. Chúng ta hiện diện trước mặt Chúa với đầy những thương tích và cần được băng bó, cần được chữa lành.
Đối với những người sống đời thánh hiến, chúng ta nhớ về ơn gọi của mình. Chúng ta ý thức rằng: sự gợi hứng của Chúa trên cuộc đời mình có ý nghĩa vô cùng quan trọng, nhưng cũng từ đó, nảy sinh một chuỗi những bấp bênh, và Ngài mời gọi ta chấp nhận đón lấy nó trong niềm mong đợi rằng: mình sẽ tìm thấy hạnh phúc nơi chính Đức Kitô. Chính nơi những bấp bênh này mà ta tìm thấy trách nhiệm của chính mình: trách nhiệm đáp trả, cải hoán, phó thác, tin tưởng,… quả thật, dù muốn dù không, con người vẫn phải thừa nhận rằng: chúng ta chỉ đang cố để đi từ chỗ hữu hạn này đến chỗ “hữu-hạn” khác thôi, và chẳng ai là Đấng nhân lành ngoại trừ Thiên Chúa. Tuy nhiên, chính nỗ lực để “bước đi” trong cái hữu hạn đó lại là điều Chúa đang mong ước thấy nơi mỗi người chúng ta. Như thánh I-rê-nê đã nói: “Vinh quang của Thiên Chúa là con người sống”.
Về khía cạnh lịch sử, chúng ta nhận ra rằng nó không mất đi nhưng sống mãi. Những gì xảy ra trong quá khứ có sức ảnh hưởng đến hiện tại và những gì hiện tại quyết định những thứ ở tương lai. Hơn nữa, con người ý thức rằng, sử tính không mất đi nhưng có giá trị vĩnh viễn. Do đó, những việc hy sinh thầm lặng, bác ái hy sinh, ăn năn thống hối,… tưởng chừng như đi vào dĩ vãng và lại qua đi hết năm này đến năm khác. Nhưng không, mọi việc làm dù lớn dù bé, hành động hay chỉ bằng ý hướng, tất cả đều hiển hiện trọn vẹn nơi Trí Năng Thiên Chúa. Như thế, chúng ta hãy vui mừng vì biết rằng mình đang sống và SỐNG MÃI cho những giá trị vĩnh hằng.
Hoán cải nên được thực hành trong bầu khí thinh lặng. Quả thật, thinh lặng mới làm ta hiện hữu chứ náo động thì không. Chỉ có thinh lặng thì tâm trí mới quay về và đổ đầy trong chính mình. Cuộc sống đã làm cho chúng ta phải ồn ào, náo nhiệt, tâm trí ta luôn hướng ra bên ngoài để xử lý thông tin cũng như công việc. Biết bao âm thanh lớn bé, đa tạp của ngày sống; ta tự hỏi: Đâu là tiếng Chúa? Đâu là tiếng lòng? Đâu là tình trạng luân lý của tôi? Đâu là nỗi thao thức của tôi?,… Có lẽ, tất cả chỉ được thấy rõ chỉ khi ta thinh lặng. Lúc đó, mặt hồ mới lắng và soi tỏ trên đó, ta mới thấy dung mạo thật của mình. Lâu nay, tuy cùng sống trong một thân xác, nhưng hồn ta thì cứ mải bên ngoài ta bởi bao sự phải lo toan, bao điều về cuộc sống phải suy nghĩ, ý hướng chỉ biết phóng ra ngoài. Thiết tưởng rằng, ta đang sống cho cuộc sống này chứ chưa sống cho chính bản thân và cho chính Chúa. Chỉ khi tâm trí quay về ta mới sống cho chính mình. Con người cần quay về để hoán cải, để bước đi cách chậm rãi, khôn ngoan hơn, để thực là mình và để được hạnh phúc.
Hoán cải phải được soi chiếu nơi mẫu gương là Đức Kitô. Con người khi ý thức về những nỗi đau tâm hồn của mình, luôn cần được soi dẫn bởi một ai khác mình. Do hậu quả tội lỗi, con người không thể tự làm thước đo luân lý cho chính mình được mà phải cần đến Đấng mà họ cảm thấy đủ thẩm quyền và tình yêu để thực hiện tốt đẹp việc đó. Đấng này phải có sức lôi cuốn và có khả năng chữa lành cách mạnh mẽ. Trong niềm xác tín của mình, chúng ta biết rằng Đấng đó chính là Đức Kitô. Ngài đã đến trong thế gian là để giao hòa con người với Thiên Chúa, ban ơn cứu độ cho con người và trên hết Ngài chữa lành mọi bệnh hoạn tật nguyền trong dân. Đấng ấy chỉ biết sống cho tình yêu và cũng chết cho tình yêu. Chúa là Đấng cao cả toàn năng nhưng đã tự hủy, mặc lấy thân phận con người để chịu lụy tội con người, đã chết và nay hiển trị vinh quang. Chúng ta noi gương người, không xin Chúa cất hết mọi thử thách, khổ đau; nhưng đúng hơn, xin Chúa hãy làm cho ta cũng can trường như Người: chấp nhận khổ đau, hy sinh đời mình, vác thập giá, chết cho tình yêu để cuối cùng cũng được hiển trị với người. Trên hết, trong mọi trạng huống, xin cho mỗi người luôn bước theo tiếng gọi của Người. Để Lời Người soi dẫn và trao cuộc đời mình cho Chúa hướng dẫn, khi đó, một cuộc cải hoán trọn vẹn mới có cơ may được vén mở cho ta.
Hoán cải là “bớt” đi những ồn ào, những hành vi chưa tốt, những nhu cầu, những suy nghĩ không cần thiết; là làm cho mình “vơi đi” để được đổ lại nguồn nước tươi mới, trong lành. Có thể sẽ rất khó khăn vì vũng lầy tội lỗi thì luôn êm ái, nhưng nó sẽ chỉ dẫn đến sự đổ vỡ và thất vọng. Trái lại, có can đảm, kiên trì để thoát ra ta mới thấy tâm hồn bình an để nhận ra mình được yêu thương và cuộc sống luôn chất chứa mọi điều ý nghĩa mời gọi con người khám phá bằng một tâm hồn đã được “gạn đục khơi trong” hết lần này đến lần khác.
Lời cầu nguyện:
Xin ở lại với con, lạy Chúa,
Vì con cần có Chúa hiện diện
Để con khỏi quên Chúa.
Chúa thấy con dễ bỏ Chúa biết chừng nào.
Xin ở lại với con lạy Chúa,
Vì con yếu đuối,
Con cần Chúa đỡ nâng để con khỏi ngã qụy.
Không có Chúa,
Con đâu còn nồng nhiệt hăng say.
Xin ở lại với con lạy Chúa,
Vì trời đã xế chiều và ngày sắp tàn.
Cuộc đời qua đi, vĩnh cửu gần đển.
Con cần được thêm sức mạnh
Để khỏi ngừng lại dọc đường.
Xin ở lại với con, lạy Chúa,
Vì con cần Chúa trong đêm tối cuộc đời.
Con không dám xin những ơn siêu phàm,
Chỉ xin ơn được Ngài hiện diện.
Xin ở lại với con
Vì con chỉ tìm Chúa, yêu Chúa
Và không đòi phần thưởng nào khác
Ngoài việc được yêu Chúa hơn. Amen
(Thánh Piô Năm Dấu, trích trong sách RABBOUNI 120 Lời nguyện của Bạn Trẻ Việt Nam - Nguyễn Cao Siêu, S.J.)
COMMENTS