“Ngôn sứ” SARS-CoV-2
“Ngôn sứ” SARS-CoV-2
Phân tích dưới lăng kiếng thần học, đại dịch Covid-19 và những hệ lụy tạo ra bởi cơn khủng hoảng toàn cầu là một “biến cố” qua đó Thiên Chúa đang đối thoại với con người. Và vi khuẩn SARS-CoV-2 đang đóng vai trò “tương tự như một vị ngôn sứ.” Trong bối cảnh đại dịch chưa chấm dứt, hai hình ảnh “ngôn sứ” mà SARS-CoV-2 có thể đại diện chính là ngôn sứ Jonah hoặc ngôn sứ Amos.
Khi được gửi tới thành Nineveh, ngôn sứ Jonah thông báo người dân bản án hủy diệt. Nhưng ngôn sứ mới đi được một phần ba chiều dài của thành Nineveh, dân thành đã thống hối và thay đổi. Bởi thế, Thiên Chúa đã đổi ý. Ngài không tận diệt dân thành nữa. Nếu đóng vai trò tương tự như ngôn sứ Jonah, vi khuẩn SARS-CoV-2 là một lời cảnh tỉnh của Thiên Chúa tới tất cả mọi cư dân trên mặt quả địa cầu. Nếu con người không thực hành ngay lập tức hoán cải sinh thái (ecological conversion) bằng cách thay đổi mô hình sinh hoạt thường nhật, từ “chủ nhân-tôi tớ” sang “chủ chiên-con chiên,” con người sẽ phải đối diện với hiểm họa diệt vong trong một ngày rất gần.
Trong vai trò tương tự như ngôn sứ Amos, vi khuẩn đại dịch Covid-19 chính là một vị “ngôn sứ” tận diệt. Thuả xưa, khi dân Do Thái Bắc quốc Israel bán rẻ người cùng khổ, “đạp đầu người nghèo xuống mặt đất đen, xua đuổi người bị áp bức sang bên vệ đường” (Amos 2:6-7), Thiên Chúa đã sai ngôn sứ Amos tới cung điện Bắc quốc Israel tuyên phán những lời sấm ngôn về ngày tận diệt của vương quốc. Ngôn sứ Amos do đó cũng có một biệt danh khác: Ngôn sứ Tận Diệt. Và đúng như lời Amos đã tuyên phán, năm 722 BC, Bắc quốc Israel đã bị đế quốc Assyria xóa sổ trên mặt Trái đất. Tương tự như thế, “ngôn sứ” tận diệt SARS-CoV-2 đã được gửi tới Trái đất, bởi con người không thực hành sứ vụ Thiên Chúa đã trao trên đôi vai. Thay vì chăm sóc và thương yêu khu Vườn-Trái đất và tất cả các loại thụ tạo khác qua mô hình “chủ chiên-con chiên,” con người qua mô hình “chủ nhân-đầy tớ” đã đạp tất cả loại thụ tạo xuống “mặt đất đen” và xua đuổi tất cả các sinh vật khác “sang bên vệ đường” cho lợi ích của riêng con người.
Bởi thế, Đức Thánh Cha Phanxicô trong tông huấn Fratelli Tutti khẳng định,
“Thật khó tưởng tượng rằng đại họa toàn cầu này không dính dáng gì đến cách thức chúng ta tiếp cận với thực tại, cũng như việc con người tự coi mình là chủ nhân tuyệt đối của đời sống chính mình và của tất cả những gì đang hiện hữu… Thế giới đang kêu gào phản loạn.”
Trước khi biến cố Covid-19 trở thành một thực thể, con người đã ý thức của hiểm họa khí hậu thay đổi bởi hiệu ứng nhà kính. Ý thức, nhưng vì những lợi nhuận của cá nhân và khu vực, con người tiếp tục xây dựng một nền công nghệ thượng thặng, thêm nhà máy, thêm đường phố, thêm khu đô thị, thêm phương tiện giao thông cá nhân. Hệ lụy của những cái thêm đó dẫn tới thêm những đô thị với độ ô nhiễm không khí nằm ở mức độ từ báo động đỏ tới vượt ngưỡng cửa báo động.
Tại những thành phố lớn của Việt Nam và Trung Quốc, cho một thí dụ, chỉ số AQI (Air Quality Index) thường xuyên nằm ở mức báo động.
Chỉ số AQI đo được tại Hà Nội lúc 6:30 sáng ngày 13/12/2019 là 333, màu nâu, “cực kỳ độc hại.”
Trong cùng thời điểm, chỉ số AQI tại Sài Gòn là 166, màu đỏ, “có hại cho sức khoẻ.”
Đặc biệt nhất, thành phố Bắc Kinh vào lúc 8 giờ tối ngày 12/1/2013, chỉ số AQI đo được là 755.
Theo Cơ Quan Bảo Vệ Môi Sinh Hoa Kỳ (United States Environmental Protection Agency, US EPA), trên thang số AQI, chỉ số 151-200 là nguy hại, 201-300 là rất nguy hại, 301-500 là độc hại tới mọi người dân sinh sống trong khu vực; trên 500 là vượt qua mức đo.
Dựa vào những con số thống kê ở trên, độc giả nhận ra giá trị của lời phát biểu của Tù trưởng Seattle, thế giới này là một mạng lưới. Khi phá hủy một sợi lưới, con người không chỉ tiêu diệt đời sống của chính mình, nhưng toàn bộ mạng lưới đời sống của thế giới.
Khi con người coi Trái đất thuộc về quyền sở hữu của con người, con người trở nên bạo chúa với Trái đất và tất cả các loài thụ tạo. “Bạo lực hiện diện trong tâm hồn chúng ta, bị tổn thương bởi tội lỗi, được nhận thấy qua các triệu chứng của nhiều loại bệnh xuất hiện rõ ràng trong đất, trong nước, trong không khí và trong tất cả mọi sinh vật.” Tiếng oán than và tiếng khóc của Mẹ Đất và tất cả những sinh vật trên Trái đất vang vọng tới Thiên Chúa.
Theo sách Ngôn sứ Jonah, Thiên Chúa đã sai vị ngôn sứ tới thành Nineveh, bởi Ngài nói, “tội ác của họ đã vang vọng tới ta” (Jonah 1:2). Ngôn sứ hủy diệt Amos cũng được gửi tới Bắc quốc Israel tuyên bản án tận diệt, bởi tiếng khóc than của những người bị áp bức đã vang vọng tới Thiên Chúa (Amos 2:6). Tương tự như thế, “khi thế giới đang kêu gào phản loạn” bởi bị chủng người áp bức, “ngôn sứ” SARS-CoV-2 xuất hiện từ những ngày của tháng 12 năm 2019.
Để tránh tình trạng đi vào vết xe đổ của người dân Bắc quốc Israel, con người nói chung và người tín hữu nói riêng bắt buộc phải thay đổi như dân thành Nineveh đã từng thay đổi. Cuộc thay đổi qua biến cố Covid-19 này bao gồm: Mẫu hình Thổ dân Úc, Giáo Hội Xanh, Mở rộng đối tượng Caritas, và Liên hệ hỗ tương.
LM Nguyễn Trung Tây
(Trích Đường Hướng Mục Vụ Hậu Đại Dịch Covid-19)
COMMENTS