Mỹ thuật Kitô giáo – Linh ảnh Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp

Mỹ thuật Kitô giáo – Linh ảnh Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp

Mỹ thuật Kitô giáo – Linh ảnh Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp 

Linh mục họa sĩ Công giáo người Mỹ William Hart McNichols (sinh năm 1949) vẽ linh ảnh icon ĐỨC MẸ HẰNG CỨU GIÚP toàn thân (ảnh bên trái), rất lạ mắt so với tranh Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp bán thân cổ truyền (hai ảnh bên phải) mà chúng ta thường thấy. 

Trong Giáo Hội Đông Phương, linh ảnh Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp được gọi là “Đức Mẹ Thương Khó”. Cả hai tên gọi đều nói lên nội dung linh ảnh: Chúa Hài Nhi nhìn các thiên thần đang thông báo về cuộc khổ nạn của Người. Chi tiết một bên dép rơi ra được giải thích là biểu tượng chỉ nỗi sợ hãi của Chúa Hài Nhi trước cuộc thương khó sẽ đến. Cũng có lời giải thích khác: dép rơi ra chỉ sự bất toàn của bản thể nhân loại, dép cũng chỉ cuộc hành trình dương thế mà Đấng mang hai bản thể trong một ngôi vị đang trải qua. Chúa Hài Nhi đặt cả hai tay vào bàn tay phải ân cần của Mẹ, nói lên niềm tin tưởng yêu mến thiết tha của Người đối với Mẫu Thân và nói lên sự thông hiệp trọn vẹn của Đức Maria trong nhiệm cục cứu độ. 

Linh ảnh Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp ở Đông Phương thường chỉ có vòng hào bao quanh gương mặt Đức Mẹ và Chúa Hài Nhi; bên Tây Phương thường có thêm triều thiên trên đầu hai Đấng. Bên Đông Phương, Đức Mẹ mặc áo ngoài màu đỏ, áo trong màu xanh; ở Tây Phương thì ngược lại. 

Về danh hiệu Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp, trong một bài viết về “cỏ dại ven đường”, linh mục Thiện Cẩm kể rằng có người ngoài Công giáo đã phiên dịch danh hiệu này từ tiếng nước ngoài (Our Lady of Perpetual Help / Notre Dame du Perpétuel Sécours) thành “Đức Mẹ Sẵn Sàng Cấp Cứu”. Lời dịch này tuy có vẻ xa lạ đối với người Công giáo Việt Nam, nhưng dầu sao vẫn nói lên được rằng Đức Mẹ Maria là chốn tựa nương của đoàn con “trong cơn gian nan thiếu thốn”. Thật cảm phục cha ông chúng ta đã dùng chữ “hằng” để diễn đạt danh hiệu “Đức Mẹ Hằng Cứu Giúp”. “Từ điển tiếng Việt” của Viện Ngôn ngữ học ghi “hằng” nghĩa là “luôn luôn”. Xưa xưa, “Từ điển Việt-Latinh” (1838) của Đức Giám mục Taberd cũng giảng rằng “hằng” nghĩa là “semper” [= luôn luôn]. Tương tự, “Đại Nam Quấc âm Tự vị” (1895) của Hùinh-Tịnh Paulus Của cho biết nghĩa của “hằng” là “thường xuyên, luôn luôn”. 

Rất nhiều bản kinh Công giáo có chữ “hằng” với nghĩa này: 

+ Tôi tin kính Đức Chúa Thánh Thần. Tôi tin có Hội Thánh hằng có ở khắp thế này, các thánh thông công. Tôi tin phép tha tội. Tôi tin xác loài người ngày sau sống lại. Tôi tin hằng sống vậy. Amen. 

+ Sáng danh Đức Chúa Cha, và Đức Chúa Con, và Đức Chúa Thánh Thần, như đã có trước vô cùng, và bây giờ, và hằng có, và đời đời chẳng cùng. Amen. 

+ Chúng con trông cậy rất thánh Đức Mẹ Chúa Trời, xin chớ chê chớ bỏ lời chúng con nguyện, trong cơn gian nan thiếu thốn, Đức Nữ Đồng Trinh hiển vinh sáng láng hằng chữa chúng con cho khỏi mọi sự dữ. Amen. 

+ Lạy Chúa là Cha chúng con, chúng con tin thật Chúa là Đấng dựng nên mọi sự, và hằng thương yêu, săn sóc mọi loài. Xin Chúa nhận lời gia đình chúng con cầu nguyện. 

+ Con cám ơn Đức Chúa Trời là Chúa lòng lành vô cùng, chẳng bỏ con, chẳng để con không đời đời, mà lại sinh ra con, cho con được làm người, cùng hằng gìn giữ con, hằng che chở con; lại cho Ngôi Hai xuống thế làm người, chuộc tội chịu chết trên cây thánh giá vì con… 

+ Như xưa Người đã gìn giữ Đức Chúa Giêsu cho khỏi cơn hiểm nghèo thế nào, thì rày chúng con cũng xin Người cứu chữa lấy Hội Thánh cho khỏi các mưu kế giặc thù và các sự gian nan khốn khó như vậy. Cùng xin Người hằng bầu cử cho chúng con được bắt chước Người… 

+ Bình an của Chúa hằng ở cùng anh chị em. – Và ở cùng Cha. 

Để kết thúc, xin hiệp lòng dâng KINH CẦU ĐỨC MẸ HẰNG CỨU GIÚP: 

Lạy Mẹ Hằng Cứu Giúp. Con được đến khẩn cầu dưới bức chân dung Mẹ hay làm phép lạ, thì linh hồn con hết lòng trông cậy vững vàng, khác nào con thảo đối với Mẹ lành vậy. 

Con thấy Đức Chúa Giêsu là Đấng Cứu Chuộc loài người, và cũng là Chúa con, đang ngự trên tay Mẹ, Người là Đấng phép tắc vô cùng, là Chúa Tể cầm quyền sinh tử, là Đấng ban phát mọi ơn lành. 

Vì Mẹ là Mẹ Người, vậy Mẹ có đủ quyền thế mà kêu xin Người, cùng đủ quyền buộc Người phải ưng nhận lời Mẹ. Người đã xưng thật, Người chẳng có thể từ chối Mẹ ơn gì, mà lại ước ao muốn nghe lời Mẹ xin. 

Vậy lạy Mẹ Chúa Giêsu. Lời Mẹ cầu bầu rất đỗi thần thế, nên con dám nài xin Mẹ trong giờ khấn này, ban cho con như ý con xin. Con hết lòng cầu xin và trông cậy vững vàng. Mẹ sẽ chuyển cầu cho con. 

Lạy Mẹ Hằng Cứu Giúp. Xin che chở mọi kẻ thuộc về con, cho Đức Giáo Hoàng, cho Hội Thánh, cho nước con, cho gia đình con, cho kẻ tình nghĩa, kẻ thù nghịch, và hết mọi kẻ khốn khó. Sau hết, cho các linh hồn đáng thương trong lửa luyện ngục. 

Thánh Maria, lạy Mẹ Hằng Cứu Giúp, xin cầu bầu cho con. 

Lạy thánh Anphongsô, quan thầy bầu chữa con, xin giúp đỡ con trong những khi thiếu thốn biết chạy đến cùng Đức Mẹ Maria. 

Nguồn: Facebook Nguyễn Đình Diễn