Góc Suy Gẫm - Lc 4,31-37; thứ Ba, tuần XXII Thường niên

Góc Suy Gẫm - Lc 4,31-37; thứ Ba, tuần XXII Thường niên

Góc Suy Gẫm - Lc 4,31-37; thứ Ba, tuần XXII Thường niên 

Mùa dịch Covid-19 

1. Chuyện chúng mình: 

ĐTC PHANXICÔ: KHÔNG BAO GIỜ ĐỐI THOẠI VỚI MA QUỶ 

Trưa Chúa Nhật 21/02/2021, từ cửa sổ dinh Tông tòa, Đức Thánh Cha đọc kinh Truyền Tin với các tín hữu. Trước khi đọc Kinh Truyền Tin, Đức Thánh Cha đã có bài huấn dụ ngắn dựa theo Tin Mừng Chúa nhật I Mùa Chay. 

Cuộc đời Chúa được Thánh Thần hướng dẫn 

Mở đầu bài huấn dụ, Đức Thánh Cha nói: “Hôm thứ Tư, với nghi thức xức tro sám hối, chúng ta đã bắt đầu hành trình Mùa Chay. Hôm nay, Chúa nhật I của mùa phụng vụ này, Lời Chúa chỉ cho chúng ta con đường để sống cách hiệu quả 40 ngày dẫn đến việc cử hành hàng năm của Lễ Phục Sinh. Đó là hành trình Chúa Giêsu đã thực hiện. Thánh Maccô mô tả tóm tắt hành trình này như sau: Trước khi bắt đầu rao giảng, Chúa Giêsu rút lui bốn mươi ngày trong hoang địa, chịu Satan cám dỗ (Mc 1, 12-15). Thánh sử nhấn mạnh rằng ‘Thần Khí đẩy Người vào hoang địa’ (c. 12). Chúa Thánh Thần đã ngự xuống trên Người ngay sau khi chịu phép rửa bởi Gioan ở sông Giođan, nay cũng chính Thần Khí đó đẩy Người vào hoang địa, đối diện với Tên Cám Dỗ để chiến đấu chống ma quỷ. Cả cuộc đời Chúa Giêsu được đặt dưới dấu hiệu Thánh Thần Thiên Chúa, Đấng linh hoạt, linh hứng và hướng dẫn Người”.

Hoang địa là nơi Chúa nói với con người 

Tới đây, Đức Thánh Cha giải thích cụm từ “hoang địa”. Theo Đức Thánh Cha, trong Kinh Thánh “hoang địa” là môi trường tự nhiên, nhưng rất quan trọng về mặt biểu tượng. Hoang địa là nơi Thiên Chúa nói với tâm hồn con người, và là nơi lời cầu nguyện được đáp lời, đó là hoang địa của sự cô đơn, nơi con tim tách rời khỏi những điều khác và chỉ trong sự cô đơn con tim mới mở ra với Lời Chúa. Nhưng đó cũng là nơi thử thách và cám dỗ, nơi Tên Cám Dỗ lợi dụng sự yếu đuối và nhu cầu của con người, để lén lút thay thế tiếng Chúa bằng tiếng giả dối của nó. 

Thực tế, 40 ngày ở hoang địa là thời gian bắt đầu “cuộc đấu” giữa Chúa Giêsu và ma quỷ, sẽ kết thúc bằng cuộc Khổ nạn và Thánh giá. Toàn sứ vụ của Chúa Kitô là một cuộc chiến đấu chống lại Thần dữ, thể hiện trong các hành động: chữa lành bệnh tật, trừ quỷ cho người bị ám, tha tội. Sau giai đoạn đầu, Chúa Giêsu chứng tỏ rằng Người nói và hành động với quyền năng của Thiên Chúa, dường như ma quỷ thắng thế, khi Con Thiên Chúa bị từ chối, bị ruồng bỏ, và cuối cùng bị bắt và kết án tử. Thực tế, cái chết là “hoang địa” cuối cùng phải băng qua để đánh bại Satan và giải thoát tất cả chúng ta khỏi quyền lực của nó. 

Phải ý thức sự hiện diện của ma quỷ 

Áp dụng Tin Mừng vào đời sống thực tế, Đức Thánh Cha nói: “Mỗi năm, vào đầu Mùa Chay, Tin Mừng về những lần Chúa Giêsu bị cám dỗ trong hoang địa nhắc nhở chúng ta rằng cuộc sống của người Kitô hữu, theo bước chân của Chúa, là một trận chiến chống lại ác thần. Điều này cho chúng ta thấy Chúa Giêsu đã sẵn sàng đối mặt với Tên Cám Dỗ và đã đánh bại hắn; đồng thời cũng nhắc nhở chúng ta rằng ma quỷ cũng có khả năng hành động trên chúng ta với những cám dỗ của nó. Chúng ta phải ý thức sự hiện diện của kẻ thù xảo quyệt này, kẻ đang tìm cách để chúng ta bị án phạt đời đời, tìm sự thất bại của chúng ta. Cùng với đức tin, cầu nguyện và sự sám hối, ân sủng Chúa bảo đảm cho chúng ta chiến thắng kẻ thù”. 

Đức Thánh Cha nói tiếp: “Nhưng tôi muốn nhấn mạnh một điều: Trong các cám dỗ, Chúa Giêsu không bao giờ đối thoại với ma quỷ. Hoặc là Chúa trục xuất ma quỷ hoặc là Chúa kết án nó nhưng không bao giờ Chúa đối thoại với nó. Và trong hoang địa, dường như có một cuộc đối thoại bởi vì ma quỷ đưa ra ba đề nghị và Chúa đã trả lời. Nhưng Chúa Giêsu không trả lời bằng lời của mình. Chúa trả lời bằng Lời Chúa, với ba đoạn Kinh Thánh”. 

Đức Thánh Cha nhắc nhở mọi người rằng, điều này cũng phải được áp dụng cho chính chúng ta. Khi ma quỷ bắt đầu dụ dỗ chúng ta với những lời như: hãy nghĩ điều này, làm điều kia…Những lời ma quỷ đã nói với bà Eva. Bà Eva đã trả lời, đối thoại với ma quỷ. Nếu chúng ta làm như thế, chúng ta sẽ bị đánh bại. Đức Thánh Cha nhấn mạnh: “Hãy nhớ rõ điều này trong tâm trí và con tim: với ma quỷ, không bao giờ đối thoại, chỉ có Lời Chúa”. 

“Trong Mùa Chay, giống như Chúa Giêsu, Thánh Thần cũng đẩy chúng ta vào hoang địa. Đây không phải là một nơi chốn, mà là một chiều kích hiện sinh. Trong hoang địa này, với thinh lặng, lắng nghe lời Chúa, chúng ta được hoán cải thực sự. Đừng sợ hoang địa, hãy tìm thêm những giây phút để cầu nguyện, thinh lặng, để bước vào trong chính chúng ta. Chúng ta được mời gọi đi trên con đường của Thiên Chúa, làm mới lại những lời hứa trong bí tích Thánh Tẩy: từ bỏ Satan, mọi công việc và mọi cám dỗ của Satan”. Đức Thánh Cha kết thúc bài giáo lý bằng lời mời gọi mọi người phó thác nơi sự chuyển cầu của Mẹ Maria. 

Kỷ niệm 90 năm Chúa Giêsu trao sứ điệp lòng thương xót Chúa cho Thánh Faustina Kowalska 

Sau kinh Truyền Tin, Đức Thánh Cha chào thăm các tín hữu hành hương đang hiện diện tại quảng trường Thánh Phêrô. Ngài chào đặc biệt các tín hữu Ba Lan: “Hôm nay, tôi hướng về đền thánh Płock ở Ba Lan, nơi cách đây 90 năm, Chúa Giêsu đã hiện ra với Thánh Faustina Kowalska, trao phó cho thánh nữ một sứ điệp đặc biệt về lòng thương xót của Thiên Chúa. Qua Thánh Gioan Phaolô II, sứ điệp đã đến với toàn thế giới và không gì khác hơn là Tin Mừng của Chúa Giêsu Kitô đã chết và sống lại, Đấng ban cho chúng ta lòng thương xót của Chúa Cha. Chúng ta hãy mở rộng tâm hồn bằng cách nói bằng đức tin: 

Lạy Chúa Giêsu, con tín thác nơi Ngài”. 

Ngọc Yến - Vatican News 

(Nguồn: https://www.vaticannews.va/vi/pope/news/2021-02/dtc-khong-bao-gio-doi-thoai-voi-ma-quy.html) 

3. Khuôn vàng thước ngọc (Lc 4,31-37; thứ Ba, tuần XXII Thường niên) 

Trong Tin Mừng Luca, tiếp theo đây là những hoạt động công khai của Đức Giêsu, và những hoạt động này chứng tỏ Ngài là Đấng có uy quyền. Uy quyền trong lời giảng dạy, vì Ngài giảng dạy chính giáo lý của mình một cách tự tin, chứ không cần dựa vào uy thế của những bậc tôn sư tiền bối nào cả. Và uy quyền trong hành động: Ngài đã khống chế sức mạnh của ma quỷ một cách rất dễ dàng và nhanh gọn. Ngài bắt đầu đi giảng dạy và giảng dạy một cách hấp dẫn, với đầy quyền năng, đúng theo lời báo trước của ngôn sứ Isaia: “Thần Khí Chúa ngự trên tôi, vì Chúa đã xức dầu tấn phong tôi, để tôi loan báo tin mừng cho kẻ nghèo hèn băng bó những tấm lòng tan nát,công bố lệnh ân xá cho kẻ bị giam cầm, ngày phóng thích cho những tù nhân” (Is 61,1). Ngài bắt đầu đẩy lùi vương quốc của ma quỷ từng khống chế và làm khổ con người. 

Thực tế chỉ ra rằng, người ta có thể phủ nhận sự hiện hữu của ma quỷ, nhưng người ta không thể không nhìn nhận vẫn luôn tồn tại một sức mạnh của sự dữ chống lại điều thiện, điều tốt. Sức mạnh của sự dữ, của điều xấu đối kháng với điều thiện tạo nên một sự giằng co, một cuộc đấu tranh không chỉ diễn ra trong xã hội mà ngay trong tâm hồn mỗi người chúng ta. Chính thánh Phaolô cũng đã chia sẻ cho chúng ta kinh nghiệm của sự giằng co ấy: “Điều thiện tôi muốn thì tôi lại không làm, điều xấu tôi không muốn, thì tôi lại làm” (Rm 7,19). 

Cả hai thái độ bất cập và thái quá đối với sự hiện hữu của ma quỷ đều không thể chấp nhận được, vì không đúng với mặc khải như chúng ta đọc thấy trong bài Tin Mừng hôm nay. Thái độ bất cập, nghĩa là người ta không chấp nhận, không còn tin vào sự hiện diện của ma quỷ nữa, nói đúng ra, họ coi đó chỉ là trò đánh lừa lương tâm để khỏi bị dày vò bởi tội ác mà họ đã làm. Ngược với thái độ bất cập, là thái độ thái quá, nghĩa là không ít người sợ hãi ma quỷ đến độ không còn tin là mình có thể vượt thắng được những cơn cám dỗ của nó để rồi, nói như thánh Phaolô, cả cuộc đời họ làm nô lệ cho ma quỷ. 

Sự dữ hay nói đúng hơn, thế lực của ma quỷ vẫn luôn tồn tại và tạo nên một cuộc đấu tranh khá gay gắt trong xã hội và trong tâm hồn chúng ta; bởi vì ngay từ đầu, nguyên tổ đã đầu hàng, thoả hiệp với ma quỷ để cho sự dữ và sức mạnh của tăm tối thống trị. Sức mạnh ấy xem ra thắng thế và con người tự sức mình không sao có thể vượt thắng được nếu không dựa vào thế lực từ trên cao, từ nơi Thiên Chúa. Satan có thể áp đảo và khống chế con người nhưng lại hoàn toàn bị khuất phục trước sức mạnh của Thiên Chúa như chúng ta vừa đọc thấy trong bài Tin Mừng. Bởi đó, để có thể chống trả và chiến thắng sự dữ, con người phải cậy dựa vào ơn Chúa. 

Nếu như Đức Giêsu đã chiến thắng Satan bằng lời quyền năng của Ngài, thì chúng ta cũng chỉ có thể chiến thắng trong cuộc chiến chống lại thế lực của qủy dữ bằng một thứ vũ khí duy nhất và hữu hiệu là Lời Chúa. Xét cho cùng, chính Đức Giêsu sẽ dùng Lời và Thần khí của Ngài mà giúp chúng ta chiến đấu và chiến thắng Satan là kẻ đứng đằng sau mọi sự dữ. Trong thư thứ hai của thánh Phaolô gởi tín hữu Côrintô, Đức Giêsu đã quả quyết với thánh nhân: “Ơn Ta đủ cho con” (2Cor 12, 9). Bởi đó, dù chúng ta có gặp phải trăm nghìn thử thách, dù ma quỷ có mưu mô tới đâu, chúng ta vẫn có thể chiến thắng nếu chúng ta biết bám víu và cậy trông vào Thiên Chúa. Lời sống động của Thiên Chúa đang nói với chúng ta, điều căn bản là chúng ta có biết lắng nghe và thực hành Lời của Chúa dạy hay không mà thôi.

Lạy Chúa, xin cho lời tuyên xưng đức tin của chúng con trong kinh nguyện hằng ngày cũng phát sinh những hiệu quả là đời sống thánh thiện. Xin cho chúng con cũng đừng chỉ nói bằng lời, mà còn nói bằng thứ ngôn ngữ không lời là những hành động bác ái, yêu thương. Xin cho chúng con luôn biết cậy dựa vào ơn Chúa để chống trả lại những mưu thâm ác độc của ma quỷ. Xin nâng đỡ để chúng con đừng bao giờ thỏa hiệp với ma quỷ để rồi phí hoài ơn Chúa tặng ban. 

4. Lời bàn 

- Đoạn Kinh Thánh hôm nay có một ý nghĩa đặc biệt vì là chỗ đầu tiên mà thánh Luca nói về chuyện quỷ ám. Từ xưa người ta tin rằng, trong không trung có rất nhiều tà ma ngự trị và chúng thường tìm cách xâm nhập vào cơ thể người qua đường ăn uống. Họ tin rằng, bệnh tật đều cho các tà ma gây nên. Người Ai Cập tin cơ thể của con người gồm 36 phần khác nhau, mỗi phần có thể bị xâm nhập, bị kiểm soát bởi một trong các tà ma ấy. Trong đoạn Sách Thánh này, tác giả Luca cho biết, Đức Giêsu đã trừ khỏi cho một người bị quỷ ám. 

- Theo quan niệm của người Do Thái, thì ma quỷ có thể ăn uống và sinh con đẻ cái. Chúng đông khủng khiếp. Có người cho rằng, có đến bảy triệu rưỡi ma quỷ. Mỗi người có thể có một vạn con quỷ chờ chực ở bên phải và một vạn ở bên trái. Chúng thường sống ở những nơi ô uế như mồ mả và những nơi đọng nước dơ bẩn. Chúng còn sống trong sa mạc, là nơi mà người ta có thể nghe thấy tiếng hú của chúng. Chúng đặc biệt nguy hiểm cho khách bộ hành, phụ nữ có con nhỏ, các cô dâu, chú rể và trẻ con ra ngoài sau khi trời tối và cho cả những người đi dạo ban đêm. Chúng ưa hoạt động, đặc biệt trong sức nóng oi ả giữa trưa và trong khoảng thời gian từ khi mặt trời lặn cho đến lúc hừng đông. Có thứ quỷ làm cho người ta đui mù, có loại quỷ gây ra bệnh phong cùi, một thứ khác thì gây ra chứng đau tim… Chúng có thể truyền các khả năng làm điều lạ thường của chúng cho người ta nữa. Chẳng hạn, ma quỷ có thể biến rủi thành may và vì thế, nhiều người tin rằng, của cải là do ma quỷ ban cho họ. 

- Vấn đề không phải là chúng ta tin hay không những điều vừa nói trên đây, cũng không phải là chuyện đó có thật hay không; mà vấn đề nằm ở chỗ là vào thời Đức Giêsu, rất nhiều người đã tin như vậy. Khi có người tin là mình bị ma quỷ ám ảnh thì người đó ý thức về mình và về một thứ gì đó ở bên trong đang thúc đẩy, đang điều khiển mình. Điều đó giải thích tại sao những kẻ bị quỷ ám ở Palestine thường kêu to lên khi nhìn thấy Đức Giêsu. Chúng biết dù sao cũng có một số người tin rằng Đức Giêsu là Đấng Mêsia và chúng cũng biết rằng, khi Ngài xuất hiện thì ma quỷ sẽ bị tiêu diệt hoặc bị tước mất lãnh địa. Đức Giêsu đã xua đuổi ma quỷ ra khỏi con người ta chỉ bằng một tiếng phán rõ ràng, đơn giản, ngắn gọn nhưng đầy quyền năng. Chưa hề có ai thấy việc như vậy bao giờ. Quyền năng nơi Đức Giêsu không hệ tại ở những tiếng gào thét, đọc thần chú hay những lời kêu cầu theo một công thức định sẵn nào đó, hoặc bằng những nghi lễ công phu, nhưng quyền năng đó vốn ở trong con người của Đức Giêsu phát xuất ra; và vì thế, mọi người đều sững sờ kinh ngạc về Ngài. 

- Dân chúng đã phải kinh ngạc trước quyền năng của Đức Giêsu và điều đó không có gì lạ. Bên Phương Đông, có nhiều người biết trừ quỷ, nhưng họ dùng các phương pháp hết sức quái dị. Người trừ quỷ đặt một cái vòng dưới mũi nạn nhân rồi đọc một bài thần chú dài, sau đó ông đập mạnh xuống chậu nước đặt bên cạnh và đuổi quỷ ra khỏi. Có một loại cây phù phép gọi là Baaras, có năng lực đặc biệt. Khi người nào tới gần nó thì nó lẩn xuống đất, trừ phi kịp tóm lấy nó. Thế nhưng, nếu ai chạm vào nó thì có nghĩa là người đó chắc chắn phải chết. Vì thế, người ta đào đất chung quanh rễ của nó, rồi buộc một con chó vào rễ cây, con chó giãy giụa làm bật rễ cây lên. Khi rễ cây bật lên thì con chó phải chết, như thể chết thay cho con người. 

- Uy quyền của Đức Giêsu là điều hoàn toàn mới mẻ. Khi các Rabbi giảng dạy, họ thường củng cố lời nói bằng cách trích dẫn những chứng cớ từ các bậc tiền bối. Họ luôn luôn nói: “Có lời chép rằng…”, hoặc “Rabbi nọ, hay Rabbi kia đã nói..”. Nói chung, bao giờ họ cũng dựa vào một thẩm quyền nào đó để tăng sức thuyết cho lời của mình khi nói với dân chúng. Khi các ngôn sứ lên tiếng, họ thường nói: “Đức Chúa phán thế này...” Uy quyền của họ là một loại uy quyền được ủy nhiệm; còn khi Đức Giêsu phán, Ngài nói: “Ta nói với các ngươi…”, tức là Ngài không cần dựa vào một uy quyền nào khác để hỗ trợ mình. Ngài không sử dụng một loại uy quyền ủy nhiệm nào bởi chính Ngài là uy quyền nhập thể. Đây là một sự mới mẻ, bởi vì người nói đã biết chắc chắn điều mình sẽ nói ra. 

- “Tôi muốn nhấn mạnh một điều: Trong các cám dỗ, Chúa Giêsu không bao giờ đối thoại với ma quỷ. Hoặc là Chúa trục xuất ma quỷ hoặc là Chúa kết án nó nhưng không bao giờ Chúa đối thoại với nó”. Đây là một lưu ý quan trọng của Đức Thánh cha dành cho hết thảy chúng ta. Bởi vì, chúng ta không thể lường được hết nhưng mưu thâm chước độc của ma quỷ. Chúng khôn ranh hơn chúng ta tưởng. Thật vậy, chúng luôn tìm cách phỉnh lừa chúng ta bằng những hình thức tinh vi và vô cùng xảo quyệt. Chúng luôn dẫn dụ chúng ta bằng những thứ hào nhoáng và đẹp đẽ, đến độ chúng ta khó lòng nhận diện được đâu là phải-trái, đúng-sai. Cũng có thể nói được rằng, ma quỷ sẽ đắc thắng khi rủ rê chúng ta đi theo nẻo đường bất chính và hả hê khi chúng ta chịu án phạt đời đời. ngoài ra, sứ điệp của bài Tin Mừng hôm nay còn cho thấy, dù là trước mặt Đức Giêsu nhưng ma quỷ cũng dám “giở quẻ” với Ngài. Có bao giờ chúng ta tự hỏi: Vì sao ma quỷ nói những điều rất đúng về Đức Giêsu nhưng Ngài lại ngăn chúng nói? Chẳng phải Ngài dành cả đời để loan báo Tin Mừng và minh chứng cho mọi người biết mình là “Đấng Thánh của Thiên Chúa” sao? 

- Chúng ta nên hình dung thế này: những điều ma quỷ nói về Đức Giêsu không có gì sai trái. Tuy nhiên, Ngài cấm ma quỷ nói rất có thể vì hai lý do sau đây. Trước hết, bí mật về Đấng Mêsia Thiên Sai không thể được tuyên bố bởi miệng lưỡi của ma quỷ. Hơn thế nữa, nếu những người có mặt ở đó hiểu được bí mật ấy thì ma quỷ sẽ thoát tội, còn mọi người sẽ phải “biết ơn” vì chúng giúp công khai hóa một bí mật vốn đã bị giấu kín từ lâu. Lý do thứ hai đó là, “giờ” của Đức Giêsu chưa đến. Đức Giêsu biết rõ tất cả những điều như thế nên Ngài đã ngăn cản không cho chúng tiếp tục tác oai tác quái. Đó cũng chính là bài học dành cho mọi người chúng ta, đúng như lời nhắc nhở của Đức Thánh cha: “Hãy nhớ rõ điều này trong tâm trí và con tim: với ma quỷ, không bao giờ đối thoại, chỉ có Lời Chúa”. Như thế cũng có nghĩa là, chúng ta đừng bao giờ tìm cách thỏa hiệp hay đối thoại với ma quỷ; nếu không, chính chúng ta sẽ trở thành những nạn nhân tiếp theo của chúng. Đức Giêsu xưa kia trong hoang địa đã sử dụng Lời Chúa mà đập tan mưu đồ đen tối của ma quỷ; về phần mình, ngày hôm nay chúng ta cũng được mời gọi hãy biết dùng Lời Chúa để chống trả lại những cám dỗ khôn lường của ma quỷ đang vây bọc tâm trí cũng như con người của chúng ta. Như vậy, chỉ có Lời Chúa mới giúp chúng ta giữ vững đức tin, đồng thời tăng thêm sức mạnh để chống trả lại những mưu thâm chước độc của tà thần. 

Viết Cường, O.P.